​Tham dự có GS.TS Tạ Ngọc Tấn - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng lý luận Trung ương cùng lãnh đạo HĐND tỉnh, UBND tỉnh, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, các sở, ban ngành, các trường viện và các chuyên gia, nhà khoa học.

Chuyên đề đã nhận được 34 báo cáo tham luận, đề cập đến những vấn đề quan trọng, cấp bách, mang đến thực tiễn phong phú và sinh động về quyết tâm đổi mới, tầm nhìn, tư duy quản lý, trách nhiệm của các thế hệ lãnh đạo, Đảng bộ, chính quyền và tổ chức chính trị - xã hội trước những nhiệm vụ của địa phương. Các đại biểu đã trao đổi, đặt vấn đề về những bài học kinh nghiệm trong đổi mới, hoàn thiện tổ chức bộ máy và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người đứng đầu đủ phẩm chất, năng lực, uy tín ngang tầm nhiệm vụ cũng như những bài học về bảo đảm thống nhất tư tưởng trong Đảng, đồng thuận cao trong xã hội…

Phát huy sức mạnh đoàn kết, củng cố niềm tin của nhân dân

Các tham luận của đại biểu tại Phiên chuyên đề nêu rõ, ngày 01/01/1997, tỉnh Bình Dương chính thức được thành lập với 4 đơn vị hành chính, 77 xã, phường, thị trấn. Diện tích tự nhiên của tỉnh là 2.717 km2, dân số 679.000 người. Đồng thời, Bộ Chính trị cũng quyết định thành lập Đảng bộ Bình Dương với 09 Đảng bộ trực thuộc, 303 Chi bộ, Đảng bộ cơ sở với hơn 9.000 đảng viên. Những ngày đầu tái lập, tỉnh Bình Dương có xuất phát điểm thấp so với các tỉnh, thành phố trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, tiến bộ về văn hóa - xã hội chưa theo kịp đà phát triển kinh tế.

Kế thừa những chủ trương, chính sách của tỉnh Sông Bé trước đây, đồng thời có những điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với điều kiện mới, Đảng bộ tỉnh Bình Dương đã phát huy truyền thống đoàn kết, năng động, sáng tạo để từng bước ổn định bộ máy tổ chức điều hành, lãnh đạo cán bộ, đảng viên cùng các tầng lớp nhân dân nỗ lực phấn đấu, vượt qua những khó khăn, thách thức và luôn hướng về cái mới, tương lai với quyết tâm xây dựng Bình Dương trở thành tỉnh công nghiệp phát triển năng động. 

Sau 25 năm, nhiều lần được điều chỉnh về địa giới, tỉnh Bình Dương hiện có 9 đơn vị hành chính cấp huyện gồm 3 thành phố, 2 thị xã, 4 huyện với 91 đơn vị hành chính cấp xã. Trong đó, thành phố Thủ Dầu Một là trung tâm kinh tế - chính trị - văn hóa của tỉnh, được công nhận đô thị loại I vào năm 2017. Dân số toàn tỉnh hiện nay khoảng trên 2,6 triệu người. Đảng bộ tỉnh Bình Dương có 14 Đảng bộ trực thuộc, 597 tổ chức cơ sở Đảng với hơn 48.500 đảng viên. Bình Dương được Trung ương đánh giá là địa phương thuộc nhóm các tỉnh, thành phố dẫn đầu thành công trong sự nghiệp đổi mới với kinh tế duy trì tốc độ tăng trưởng hàng năm khá cao, sức cạnh tranh và quy mô được nâng lên đáng kể, tiếp tục có những đóng góp quan trọng trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam cũng như cả nước.

GS.TS Tạ Ngọc Tấn - Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng lý luận Trung ương phát biểu tại Phiên chuyên đề​​

Theo ông Nguyễn Hoàng Thao - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, bài học kinh nghiệm của tỉnh chính là kết hợp giữa tinh thần đoàn kết thống nhất trong toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Bình Dương với việc không ngừng tìm tòi, năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, quyết tâm vượt mọi khó khăn để thực hiện khát vọng vươn lên. Đồng thời, kế thừa và phát huy một cách tốt nhất những thành quả, kinh nghiệm của các thế hệ đi trước, tạo thành sức mạnh tổng hợp để thực hiện nhiệm vụ chính trị. Đây chính là nền tảng cơ bản, động lực chủ yếu để phát triển nhanh hướng tới bền vững.

Thống nhất với quan điểm này, PGS.TS.Nguyễn Quốc Dũng - Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương cho rằng, qua chặng đường 1/4 thế kỷ, thành quả hôm nay của tỉnh Bình Dương là kết tinh của những tâm huyết, trăn trở, sáng tạo, là quá trình đoàn kết đồng lòng cho mục tiêu chung của hệ thống chính trị tỉnh Bình Dương qua nhiều nhiệm kỳ. Với Bình Dương, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh là nhiệm vụ then chốt và gắn bó chặt chẽ với mục tiêu củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng; đây còn là động lực để phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh cho thời gian tới.

Trong nhiệm kỳ qua, cấp ủy, chính quyền các cấp trong toàn Đảng bộ đã tập trung triển khai thực hiện nhiều kế hoạch, đề án, kết luận chuyên đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Hệ thống các tổ chức của Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội từng bước được đổi mới; bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy quyền làm chủ của nhân dân; chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác của từng tổ chức được phân định, điều chỉnh hợp lý hơn, cơ bản đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của tỉnh. 

PGS.TS.Nguyễn Quốc Dũng - Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương trình bày tham luận tại Phiên chuyên đề

Theo PGS.TS. Nguyễn Quốc Dũng, tốc độ tăng trưởng dân số của Bình Dương trong 25 năm qua lên đến 5,6%/năm. Dù dân số chỉ bằng chưa đến 30% TP.Hồ Chí Minh và 33% Hà Nội, nhưng luỹ kế vốn đầu tư nước ngoài (FDI) thu hút hết năm 2021 đã hơn 37 tỷ đô la Mỹ, bằng 75% TP.Hồ Chí Minh và cao hơn Hà Nội. Số doanh nghiệp đăng ký hoạt động đến hết năm 2021 là hơn 50.000 doanh nghiệp, chỉ thấp hơn TP.Hồ Chí Minh và Hà Nội. Đây là đặc thù đòi hỏi cần có cách làm mới, tư duy và tầm nhìn mới và quyết tâm, dũng cảm cao trên nhiều lĩnh vực, trong đó cần tiếp tục nắm chắc tình hình phát triển và dự báo đúng để xây dựng các Nghị quyết làm cơ sở định hướng phát triển Bình Dương trong 1⁄4 thế kỷ tiếp theo, xác định đúng thế mạnh của tỉnh, định hướng đi vào trọng tâm, trọng điểm đồng thời phải có điểm đột phá chiến lược nếu muốn thật sự cất cánh. Ngoài nội dung, phương pháp, phong cách, lề lối làm việc của cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp cũng cần đổi mới tương ứng để đảm bảo khoa học, dân chủ, gần dân, sát dân, vì dân; bám sát thực tiễn, chịu khó học hỏi, nói đi đôi với làm và làm đi đến cùng, dứt điểm, xứng đáng là lực lượng lãnh đạo của một tỉnh là trung tâm công nghiệp của vùng, đô thị văn minh của cả nước.

Nhân tố con người là quan trọng, then chốt

Theo các chuyên gia, nhà khoa học, mục tiêu xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị cần phải được tỉnh gắn kết chặt chẽ với đổi mới tổ chức bộ máy và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Nhân tố con người phải được xác định là yếu tố cơ bản, quan trọng, có tính chất quyết định và giữ vai trò chi phối đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. 

Bà Nguyễn Minh Thuỷ - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy cho biết, sau thời gian thực hiện Nghị quyết Trung ương 3, khóa VIII của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về "Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước" và các Nghị quyết của Trung ương, Tỉnh ủy về công tác cán bộ, tỉnh Bình Dương đã đẩy mạnh công tác quy hoạch, luân chuyển và bổ nhiệm cán bộ, đã giới thiệu 2.762 lượt cán bộ ứng cử và bổ nhiệm, đào tạo chuyên môn cho 2.859 lượt cán bộ, cử tham gia đào tạo lý luận chính trị cho 3.278 lượt cán bộ và bồi dưỡng, tập huấn cho 82.379 lượt cán bộ. Điều này đã giúp cho chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp trên địa bàn tỉnh được nâng cao, trong đó đội ngũ cán bộ lãnh đạo là người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong tỉnh đã có bước phát triển về trình độ chuyên môn, bản lĩnh chính trị vững vàng và phát huy năng lực hoạt động thực tiễn, có phẩm chất đạo đức, uy tín cao, đóng góp lớn vào thực hiện hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị của tỉnh.

Hiện nay, tổng số cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý là 375 người, về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ: tiến sĩ có 10 người, thạc sĩ có 151 người, đại học có 214 người. Từ đó cho thấy, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt của tỉnh qua các thời kỳ đã từng bước được đào tạo, thử thách và rèn luyện trong thực tiễn để hoàn thiện, nâng cao bản lĩnh chính trị; đảm bảo các tiêu chuẩn về phẩm chất đạo đức của người đứng đầu, chuẩn hóa về tiêu chuẩn chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị... 

Bà Nguyễn Minh Thủy - Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy trình bày tham luận tại Phiên chuyên đề

Trước những đòi hỏi thực tiễn và yêu cầu của sự phát triển tỉnh Bình Dương trong thời gian tới, theo các chuyên gia, nhà khoa học, tỉnh cần phải tập trung đổi mới một số nội dung nhằm tạo bước chuyển biến mạnh mẽ trong công tác cán bộ. Đó là đổi mới công tác đánh giá cán bộ; đổi mới công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ; đổi mới công tác chính sách, cơ chế, quy định kiểm soát quyền lực, phòng, chống tiêu cực trong công tác cán bộ. Đồng thời cần xây dựng thể chế đảm bảo tính khoa học tất cả các khâu trong công tác cán bộ. Kiểm soát đồng bộ từ cá nhân đến tập thể cấp ủy, tổ chức Đảng, lãnh đạo, quản lý ở các cấp, các ngành, cơ quan, đơn vị, nhất là bộ phận trực tiếp chuyên trách, tham mưu về công tác tổ chức, cán bộ gắn với kiểm soát nhân sự cán bộ, đặc biệt là cán bộ trong diện quy hoạch. Thực hiện nghiêm việc kiểm soát quyền lực gắn với chế tài pháp lý chặt chẽ. Kiên quyết đấu tranh với các biểu hiện tiêu cực trong công tác cán bộ.

Nâng cao năng lực quản trị của chính quyền

Qua phân tích các bộ Chỉ số PCI, PAPI và PAR INDEX của Bình Dương từ năm 2005 đến nay, TS.Phan Duy Anh (Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí Minh) cho rằng, năng lực quản trị địa phương của chính quyền tỉnh khá tốt và có sự năng động mạnh mẽ. Thông qua các Chỉ số này có thể khẳng định rằng, cải cách hành chính là một "đặc sản" của chính quyền Bình Dương.

Tuy nhiên, năng lực quản trị địa phương của Bình Dương còn bộc lộ một số hạn chế nhất định, đặc biệt là năng lực trong việc huy động sự tham gia của người dân vào xây dựng đời sống chính trị, hạ tầng ở cấp cơ sở và trách nhiệm giải trình với người dân. Các trục nội dung về tham gia của người dân ở cấp cơ sở và trách nhiệm giải trình với người dân trong Chỉ số PAPI của Bình Dương luôn ở mức thấp. 

Ông Nguyễn Hoàng Thao - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy phát biểu tại Phiên chuyên đề​

Để nâng cao hơn nữa năng lực quản trị địa phương, Bình Dương cần chú ý nâng cao dân trí và mức độ tự ý thức về quyền công dân của nhân dân trong tỉnh thông qua công tác giáo dục, tuyên truyền. Các văn bản quy phạm pháp luật được tổ chức xin ý kiến của người dân cần thật sự hướng vào các đối tượng cần điều chỉnh. Trình độ sử dụng công nghệ thông tin để tham gia góp ý cho các văn bản pháp luật của nhân dân thể hiện ở khả năng truy cập được báo chí điện tử và mong muốn được cập nhật các văn bản của Nhà nước, địa phương thông qua các trang thông tin điện tử đóng vai trò quan trọng vào quá trình này. Song song đó, cần phải tăng cường mức độ tham gia của các tổ chức xã hội vào quản trị địa phương thông qua các chương trình phối hợp hành động; nâng cao trách nhiệm báo cáo và giải trình thông qua hệ thống thông tin của chính quyền công khai, minh bạch.