​Tham dự có ông Trần Hồng Hà - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; lãnh đạo các Bộ, ban ngành Trung ương; ông Nguyễn Văn Lợi - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh; ông Võ Văn Minh - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh cùng đại diện lãnh đạo các tỉnh, thành phố vùng Đông Nam bộ; đại diện các đơn vị của Bộ GDĐT và một số trường đại học trên địa bàn.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà và các đại biểu tham dự hội nghị​

Thiếu cơ sở vật chất, giáo viên

Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, với tiềm năng, lợi thế vượt trội, vùng Đông Nam bộ luôn là trung tâm đổi mới, năng động, sáng tạo hàng đầu cả nước, đầu tàu kinh tế, có đóng góp đặc biệt quan trọng vào sự phát triển của đất nước. Cùng với TP.Hồ Chí Minh, các tỉnh trong Vùng cũng là trung tâm phát triển công nghiệp, du lịch, dịch vụ lớn nhất cả nước.

Hội nghị là dịp để các Bộ, ngành cùng với các địa phương thảo luận, nhận diện "bức tranh" giáo dục vùng Đông Nam bộ hiện nay. Trên cơ sở đó đề ra các giải pháp để phát triển giáo dục vùng Đông Nam bộ đến năm 2030, tầm nhìn 2045 xứng tầm với phát triển kinh tế.

Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn phát biểu tại hội nghị​

Theo báo cáo của Bộ GDĐT, về cơ bản, 100% đơn vị cấp xã trong vùng Đông Nam bộ đều có trường mầm non, tiểu học. Hầu hết các xã đều có trường trung học cơ sở, các huyện đều có trường trung học phổ thông. Tính đến năm học 2020-2021, toàn vùng có 7.871 cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, trung tâm giáo dục thường xuyên, tăng hơn 1.000 cơ sở giáo dục so với giai đoạn năm học 2010-2011.

Tuy nhiên, GDĐT vùng Đông Nam bộ còn một số khó khăn, bất cập. Quy hoạch mạng lưới trường lớp, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học chưa đáp ứng đủ nhu cầu; số lượng, chất lượng, cơ cấu đội ngũ giáo viên còn bất cập; tỷ lệ huy động trẻ mẫu giáo của Đông Nam bộ hiện vẫn thấp hơn so với bình quân cả nước…

Nguyên nhân của những hạn chế này, Bộ GDĐT nhận định, do áp lực tăng dân số cơ học, mật độ dân số cao nên kết cấu hạ tầng ngành Giáo dục chưa đáp ứng kịp với tốc độ tăng số lượng học sinh hằng năm. Các địa phương chưa quan tâm thỏa đáng đến việc quy hoạch mạng lưới trường lớp đáp ứng đủ về diện tích đất đai và cơ sở vật chất theo yêu cầu của trường chuẩn quốc gia.

Áp lực tăng dân số cơ học, mật độ dân số cao nên kết cấu hạ tầng GDĐT vùng Đông Nam bộ chưa đáp ứng kịp với tốc độ tăng số lượng học sinh​

Thiếu chính sách đãi ngộ đối với giáo viên, đặc biệt là giáo viên làm việc tại các cơ sở giáo dục mầm non ở các khu công nghiệp, khu chế xuất (do giáo viên phải làm việc theo thời gian ca, kíp, đón trẻ sớm, trả trẻ muộn,… để phù hợp với giờ làm việc của cha mẹ trẻ).

Việc phân cấp tại địa phương trong công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ nhà giáo còn nhiều bất cập dẫn đến tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ. 

Đầu tư cho khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo chưa tương xứng với các yêu cầu, thiếu nguồn nhân lực có chất lượng cao, nhân lực có khả năng làm chủ công nghệ cao, công nghệ mới. 

Quan tâm đầu tư cho giáo dục

Tại hội nghị, đại diện các tỉnh, thành vùng Đông Nam bộ đã trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn và đề xuất các giải pháp để phát triển GDĐT trong thời gian tới.

Phó Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường cho biết, ngân sách dành cho giáo dục của TP.Hồ Chí Minh luôn tăng theo từng năm, hiện chiếm 28% ngân sách chi thường xuyên và 20% ngân sách đầu tư xây dựng cơ bản của thành phố. Thời gian tới, thành phố chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, trình độ quốc tế, xây dựng TP.Hồ Chí Minh thành trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao của cả nước và khu vực châu Á. Đẩy mạnh công tác chuyển đổi số trong giáo dục, đảm bảo người học có đủ kiến thức và kỹ năng, trở thành nguồn nhân lực xây dựng thành phố thông minh, để thành phố sẽ là nơi thu hút nhân tài, chuyên gia, nhà khoa học, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao đến học tập, sinh sống và làm việc. 

Thành phố cũng tiếp tục ưu tiên đẩy mạnh quy hoạch mạng lưới cơ sở GDĐT, phấn đấu đạt chỉ tiêu 300 phòng học/10.000 dân trong độ tuổi đi học (từ 3 đến 18 tuổi) ở mỗi cấp học, bậc học; phát huy hiệu quả trường chất lượng cao "Trường tiên tiến, hội nhập quốc tế"; 100% trường học trên địa bàn thành phố phấn đấu xây dựng theo mô hình trường học thông minh.

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Võ Văn Minh phát biểu tham luận tại hội nghị

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Võ Văn Minh chia sẻ một số khó khăn, áp lực của tỉnh trong công tác chuẩn bị cơ sở vật chất và nguồn nhân lực cho lĩnh vực giáo dục khi tốc độ tăng dân số cơ học hàng năm của tỉnh cao. 

Ông cho biết, tỉnh sẽ tiếp tục rà soát, thống kê nhu cầu trường, lớp theo từng cấp học gắn với dự báo quy mô dân số ở từng địa bàn, địa phương. Đối chiếu tiêu chuẩn, định mức, quy mô xây dựng trường lớp theo quy định của Trung ương, quy hoạch kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và tình hình, điều kiện thực tiễn của tỉnh để bố trí quỹ đất, kinh phí đầu tư xây dựng, phát triển mạng lưới trường lớp cho các cấp học theo từng năm, trung hạn, dài hạn nhằm đảm bảo cho học sinh có đủ chỗ học, nhất là con công nhân lao động.

Tiếp tục quan tâm, ưu tiên phát triển toàn diện lĩnh vực GDĐT ở nhiều cấp độ từ mầm non đến đại học, từ giáo dục đại trà, giáo dục mũi nhọn cho đến giáo dục thường xuyên, hướng tới xây dựng xã hội học tập để đảm bảo đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và đội ngũ giáo viên nhằm duy trì, nâng cao chất lượng đào tạo đã đạt được trong thời gian qua trước áp lực tăng dân số cơ học hàng năm khoảng 20.000 học sinh, chủ yếu là trẻ mầm non và tiểu học.

Đẩy mạnh công tác xã hội hoá giáo dục thông qua việc xây dựng, ban hành một số cơ chế, chính sách khuyến khích, ưu đãi, mời gọi các cá nhân, tổ chức tăng cường đầu tư xây dựng các cơ sở giáo dục nhằm giảm tải áp lực cho Nhà nước về ngân sách và biên chế sự nghiệp. Song song đó, chú trọng thực hiện kiểm soát, nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với các cơ sở giáo dục ngoài công lập.

Tỉnh cũng tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp đáp ứng nhu cầu thị trường. Tạo điều kiện thuận lợi để phát triển các trường đại học trên địa bàn theo hướng trọng tâm, trọng điểm đạt trình độ tiên tiến trong khu vực, nhất là Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí Minh và Trường Đại học Việt - Đức. Bên cạnh đó, nghiên cứu, xây dựng chế độ đãi ngộ, thu hút nhân tài, nguồn nhân lực chất lượng cao đảm bảo đủ hấp dẫn về làm việc, sinh sống tại Bình Dương.

Toàn cảnh hội nghị​​

Bà Trần Tuyết Minh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước kiến nghị việc tinh giản biên chế ngành GDĐT không nên thực hiện theo hướng bình quân, cào bằng, mà thực hiện theo thực tế từng địa phương. Cần có chế độ chính sách, đãi ngộ cho giáo viên yên tâm công tác lâu dài. Đối với học sinh vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, cần có chế độ chính sách giảm giá thành hoặc hỗ trợ miễn phí sách giáo khoa mới để đảm bảo điều kiện học tập cho các em.

​

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo tại hội nghị ​

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng, Đông Nam bộ là vùng trung tâm, đầu tàu phát triển kinh tế của cả nước. Kết quả đó có đóng góp quan trọng của GDĐT với nhiều "điểm sáng". Mặc dù vậy, vẫn tồn tại những hạn chế đã được chỉ ra tại hội nghị. 
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, cần dựa vào giáo dục để tạo ra nguồn lực con người giúp vùng Đông Nam bộ vượt qua khó khăn, thách thức và đạt được kỳ vọng. Trước tiên cần thay đổi nhận thức và hành động, xác định đầu tư cho giáo dục, đầu tư cho con người là đầu tư cho sự phát triển lâu dài, từ đó ưu tiên nguồn lực đầu tư cho giáo dục một cách thiết thực, phù hợp; có chế độ, chính sách cho đội ngũ giáo viên. Trên cơ sở Nghị quyết số 24, các địa phương quy hoạch GDĐT gắn với quy hoạch tỉnh, quy hoạch vùng; đầu tư các thiết chế văn hoá, thể thao trong trường học phục vụ mục tiêu đào tạo tri thức kết hợp giáo dục nhân cách, văn hoá thẩm mỹ. Các cơ sở giáo dục đổi mới mô hình tổ chức hoạt động, nhân sự, phương pháp dạy và học. Đẩy mạnh xã hội hoá giáo dục; phát huy vai trò tự chủ của các trường đại học…