Khó khăn trong phòng, chống dịch bệnh

Theo Sở Y tế Bình Dương, trong năm 2018, toàn tỉnh ghi nhận 7.437 ca mắc bệnh tay chân miệng (TCM),  01 ca tử vong, tăng 57,56% và 01 trường hợp tử vong so với năm 2017; đồng thời ghi nhận 7.915 ca mắc sốt xuất huyết (SXH), 03 trường hợp tử vong, tỷ lệ mắc 367,75/100.000 dân, giảm 6,6% so với năm 2017. Riêng trong quý I/2019, số ca SXH, TCM trên địa bàn tỉnh tăng cao. Cụ thể, toàn tỉnh ghi nhận 1.936 trường hợp mắc SXH, so cùng kỳ năm 2018 tăng 38,4%; 344 trường hợp mắc TCM, so cùng kỳ năm 2018 tăng 28,4%; không có trường hợp tử vong do SXH và TCM. Tỉnh chưa ghi nhận trường hợp nào mắc bệnh do vi rút Zika.

Ông Huỳnh Thanh Hà - Phó Giám đốc Sở Y tế nhìn nhận, thời gian qua, mặc dù đã tích cực thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch nhưng số ca mắc SXH, TCM trên địa bàn tỉnh có xu hướng gia tăng. Nguyên nhân một phần do việc tuyên truyền chỉ mới đạt được hiệu quả cung cấp kiến thức, thông tin, chưa thay đổi được hành vi phòng, chống dịch bệnh của người dân. Nội dung tuyên truyền chưa phong phú, đa dạng và phù hợp với từng loại đối tượng. Chiến dịch tổng vệ sinh môi trường hàng năm đều thực hiện trong thời gian học sinh nghỉ hè hoặc sắp nghỉ hè, do đó hoạt động vệ sinh môi trường, lớp học chưa đạt được hiệu quả. Ngoài ra, nhiều trẻ dưới 3 tuổi (là độ tuổi hay mắc bệnh TCM) không học tại các trường mầm non, bị mắc bệnh TCM cũng là nguồn lây cho cộng đồng. Công tác vãng gia trong Chiến dịch tổng vệ sinh môi trường có nơi chưa thực hiện tốt, đôi khi còn làm thay cho các hộ dân trong hoạt động loại trừ các vật dụng, phế thải chứa nước, diệt lăng quăng… Trong khi mục đích của vãng gia là tuyên truyền, hướng dẫn người dân tự thực hiện các hoạt động trên.

3 tháng đầu năm 2019, toàn tỉnh ghi nhận 1.936 trường hợp mắc SXH. Ảnh: Cẩm Lý

Bên cạnh đó, một số địa phương chưa chỉ đạo quyết liệt trong phòng, chống dịch bệnh, thiếu sự kiểm tra việc phối hợp của các ban ngành, đoàn thể với ngành Y tế trong phòng, chống dịch. Hoạt động tuyên truyền đến các đối tượng ở các khu nhà trọ, khu công nhân cao su đôi khi khó khăn vì thời gian tuyên truyền chưa phù hợp với thời gian làm việc, sinh hoạt của các đối tượng này. Hơn nữa, trong nhiều năm qua, Bình Dương chưa thực hiện được các chế tài đối với hành vi vi phạm trong công tác phòng, chống dịch quy định tại Nghị định số 176/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực Y tế. Đây cũng là khó khăn cho các nhân viên y tế khi triển khai thực hiện các hoạt động phòng, chống dịch trong cộng đồng.

Nâng cao tính tự giác của người dân

Để chủ động phòng, chống dịch bệnh SXH, TCM và bệnh do vi rút Zika, trong các ngày từ 19-20/4/2019 và từ 26-27/4/2019, Bình Dương triển khai Chiến dịch tổng vệ sinh môi trường và truyền thông phòng, chống dịch bệnh với chủ đề "Cộng đồng chung tay phòng bệnh SXH, TCM và bệnh do vi rút Zika". Chiến dịch đặt ra mục tiêu: Huy động cộng đồng và các lực lượng xã hội tham gia tạo ra một phong trào rầm rộ, triệt để và toàn diện trong phạm vi toàn tỉnh nhằm hạ thấp mật độ muỗi vằn trong thời gian ngắn nhất để giảm nhanh sự lan truyền bệnh SXH, bệnh do vi rút Zika; đồng thời tuyên truyền nâng cao ý thức cho mọi người, làm chuyển đổi thói quen vệ sinh cá nhân và môi trường sống để hạn chế sự lây truyền các bệnh truyền nhiễm và bệnh TCM, hạn chế đến mức thấp nhất tỷ lệ mắc và tử vong do các bệnh SXH, bệnh do vi rút Zika, TCM và khống chế không để dịch xảy ra tại địa phương. Kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm Nghị định số 176/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ.

Bên cạnh những điểm giống các năm trước, Chiến dịch năm nay có điểm mới là thời gian triển khai sớm hơn, vào khoảng hơn giữa tháng 4/2019. Đây là thời gian bắt đầu mùa mưa, là thời điểm thời tiết thuận lợi cho sự phát triển của muỗi gây bệnh SXH, Zika. Chiến dịch diễn ra vào thời điểm này sẽ làm cho người dân thấy rõ được hiệu quả của việc diệt lăng quăng qua việc giảm số lượng muỗi cũng như làm giảm các trường hợp mắc bệnh. Một điểm mới nữa đó là tỉnh triển khai thực hiện thí điểm Nghị định số 176/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Y tế tại 2 địa phương (TP.Thủ Dầu Một và TX.Dĩ An) với mong muốn có sự chế tài để người dân tham gia tích cực hơn, hạn chế những hành vi vi phạm trong công tác phòng, chống dịch. "Mục đích cuối cùng của việc thực hiện Nghị định số 176/2013/NĐ-CP là dần dần tạo nên tính tự giác của người dân tham gia các hoạt động phòng, chống dịch. Khi người dân có ý thức tự giác tham gia các hoạt động phòng, chống dịch thì hiệu quả phòng, chống dịch chắc chắn sẽ ngày càng tăng" - ông Huỳnh Thanh Hà nhấn mạnh.

Ông Huỳnh Thanh Hà - Phó Giám đốc Sở Y tế đến các khu nhà trọ hướng dẫn người dân các biện pháp phòng, chống dịch. Ảnh: Quốc Chiến​

Trong Chiến dịch, các nhóm vãng gia đến từng nhà phát tờ rơi, tuyên truyền vận động, kiểm tra, hướng dẫn người dân các biện pháp diệt lăng quăng để người dân tự dẹp bỏ các dụng cụ có thể chứa nước hoặc sẽ chứa nước khi trời mưa là nơi muỗi sản sinh và phát triển… để phòng bệnh SXH, bệnh do vi rút Zika; hướng dẫn cách vệ sinh trong chăm sóc trẻ phòng bệnh TCM. Địa phương vận động các hộ gia đình, chủ nhà trọ, cơ sở sản xuất trên địa bàn và thanh niên, học sinh tham gia vệ sinh môi trường công cộng, kể cả tại các công viên, vườn nhà dân vắng chủ, bỏ hoang, các nơi vứt bỏ sản phẩm bị hư hỏng ở xung quanh khu vực các cơ sở sản xuất thủ công, hay các lò gốm…

Qua các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của lãnh đạo các địa phương trong việc chỉ đạo, kiểm tra, giám sát công tác phòng, chống dịch bệnh. Đặc biệt cung cấp cho người dân kiến thức phòng, chống bệnh SXH, TCM và bệnh do vi rút Zika. Đây là tiền đề để thay đổi hành vi phòng, chống dịch của người dân trong những năm tiếp theo.