Theo đó, Người phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí của cơ quan hành chính Nhà nước gồm:
a) Người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước.
b) Người được người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước giao nhiệm vụ phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí thường xuyên (sau đây gọi là “người phát ngôn”).
Họ tên, chức vụ, số điện thoại và địa chỉ e-mail của người phát ngôn phải được công bố bằng văn bản gửi cho các Sở Thông tin và Truyền thông, các cơ quan báo chí trên địa bàn tỉnh và phải được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh hoặc Trang tin điện tử của cơ quan hành chính nhà nước.
Nếu người phát ngôn đi vắng, không thể thực hiện phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí thì phải báo cáo để người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước ủy quyền cho người có trách nhiệm thuộc cơ quan mình thực hiện việc phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí.
c) Trong trường hợp cần thiết, người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước có thể ủy quyền cho người có trách nhiệm thuộc cơ quan mình phát ngôn (sau đây gọi là “người được ủy quyền phát ngôn”) hoặc phối hợp cùng người phát ngôn để phát ngôn hoặc cung cấp thông tin cho báo chí về những vấn đề cụ thể được giao.
Việc ủy quyền phát ngôn được thực hiện bằng văn bản, chỉ áp dụng cho từng vụ việc và có thời hạn nhất định.
Khi thực hiện ủy quyền thì họ tên, chức vụ, số điện thoại và địa chỉ e-mail của Người được ủy quyền phát ngôn, văn bản ủy quyền phải được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh hoặc Trang tin điện tử của cơ quan hành chính nhà nước trong thời hạn 12 giờ kể từ khi ký văn bản ủy quyền.
Người phát ngôn, người được ủy quyền không được ủy quyền tiếp cho người khác.
Việc phát ngôn và cung cấp thông tin định kỳ
Chánh Văn phòng UBND tỉnh tổ chức cung cấp thông tin định kỳ một tháng một lần về hoạt động và công tác chỉ đạo, điều hành của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh.
Cổng thông tin điện tử của tỉnh có trách nhiệm cập nhật thông tin theo các quy định hiện hành để cung cấp kịp thời, chính xác thông tin chính thống cho các cơ quan báo chí trong tỉnh.
Các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức cung cấp thông tin định kỳ cho báo chí về hoạt động, địa bàn thuộc phạm vi quản lý của mình thông qua các hình thức như: Hàng tháng, cung cấp thông tin định kỳ cho báo chí trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh và cập nhật thông tin trên Trang tin điện tử của cơ quan mình.
Trường hợp cần thiết, các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố cung cấp cho báo chí bằng văn bản hoặc thông tin trực tiếp tại cuộc giao ban báo chí hàng quý do Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông đồng chủ trì thực hiện hoặc tổ chức họp báo. Việc tổ chức họp báo phải đăng ký với Sở Thông tin và Truyền thông.
UBND xã, phường, thị trấn không tổ chức họp báo nhưng định kỳ 6 tháng một lần cung cấp thông tin về tình hình hoạt động của xã, phường, thị trấn trên Trang điện tử của huyện, thị xã, thành phố.
Phát ngôn và cung cấp thông tin trong trường hợp đột xuất, bất thường
Quy chế nêu rõ, người phát ngôn hoặc người được ủy quyền phát ngôn có trách nhiệm phát ngôn và cung cấp thông tin kịp thời, chính xác cho báo chí trong hai trường hợp đột xuất, bất thường sau đây:
- Khi thấy cần thiết phải thông tin trên báo chí về các sự kiện, vấn đề quan trọng có tác động lớn trong xã hội thuộc phạm vi quản lý của cơ quan hành chính nhà nước nhằm cảnh báo kịp thời và định hướng dư luận. Trường hợp xảy ra vụ việc cần ngay thông tin ban đầu của cơ quan hành chính nhà nước, người phát ngôn hoặc người được ủy quyền phát ngôn có trách nhiệm chủ động phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí trong thời hạn chậm nhất là một (01) ngày, kể từ khi vụ việc xảy ra.
- Khi UBND tỉnh, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Thông tin và Truyền thông yêu cầu phát ngôn hoặc cơ quan báo chí đề nghị cung cấp thông tin về các vụ việc, vấn đề, lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của cơ quan hành chính nhà nước.
Việc từ chối phát ngôn và không cung cấp thông tin
Quy chế nêu rõ, người phát ngôn, người được ủy quyền phát ngôn được từ chối phát ngôn, không cung cấp thông tin cho báo chí trong bốn trường hợp sau:
- Những vấn đề thuộc bí mật của nhà nước, những vấn đề bí mật thuộc nguyên tắc và quy định của Đảng; những vấn đề không thuộc quyền hạn phát ngôn.
- Các vụ án đang được điều tra hoặc chưa xét xử; trừ trường hợp cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan điều tra có yêu cầu cần thông tin trên báo chí những vấn đề có lợi cho hoạt động điều tra và công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm.
- Các vụ việc đang trong quá trình thanh tra; nghiên cứu giải quyết khiếu nại, tố cáo; những vấn đề tranh chấp, mâu thuẫn giữa các cơ quan, đơn vị nhà nước đang trong quá trình giải quyết, chưa có kết luận chính thức của người có thẩm quyền mà theo quy định không được cung cấp thông tin cho báo chí.
- Những văn bản chính sách, đề án trong quá trình soạn thảo mà theo quy định của pháp luật chưa được cấp có thẩm quyền cho phép phổ biến.
Trách nhiệm của cơ quan báo chí, nhà báo
Cơ quan báo chí, nhà báo có trách nhiệm đăng, phát, phản ánh trung thực nội dung phát ngôn và thông tin do người phát ngôn, người được ủy quyền phát ngôn cung cấp. Đồng thời, phải ghi rõ họ tên người phát ngôn hoặc người được ủy quyền phát ngôn, tên cơ quan hành chính nhà nước của người phát ngôn, người được ủy quyền phát ngôn.
Cơ quan báo chí đăng, phát đúng nội dung thông tin mà người phát ngôn, người được ủy quyền phát ngôn cung cấp thì không phải chịu trách nhiệm về nội dung thông tin đó.
Ngoài ra, Quy chế còn quy định về tổ chức thực hiện, khen thưởng và xử lý vi phạm trong phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí.
Hiếu Hạnh