Nhiều tiềm năng
Bình Dương không có các vùng tự nhiên có giá trị cao phục vụ phát triển du lịch như bãi biển, vùng khí hậu đặc trưng… Tuy nhiên, các hồ chứa nước như hồ Dầu Tiếng, hồ Than Thở, hồ Cần Nôm, hồ Đá Bàn, hồ Thủy lợi Phước Hòa có khả năng đầu tư phát triển để trở thành các khu du lịch nghỉ dưỡng, khu vui chơi, giải trí trên mặt nước, các hoạt động thể thao. Hệ thống sông Sài Gòn, sông Đồng Nai tạo ra tiềm năng phát triển du lịch sông nước với cảnh quan "miệt vườn" cây trái xanh tốt như: Vườn cây ăn trái Lái Thiêu (TX.Thuận An), vườn cây ăn trái Thanh Tuyền (huyện Dầu Tiếng), vườn bưởi Bạch Đằng (TX.Tân Uyên), vườn cam, quýt (huyện Bắc Tân Uyên), là tiền đề cho phát triển các loại hình du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng cuối tuần Bình Dương còn có núi Cậu (huyện Dầu Tiếng) và núi Châu Thới (TX.Dĩ An) với cảnh quan đẹp và những ngôi chùa, di tích có giá trị lịch sử, tôn giáo là tiềm năng để phát triển du lịch tâm linh, tín ngưỡng, nghiên cứu lịch sử,văn hóa. Toàn tỉnh hiện có 56 di tích lịch sử, văn hóa đã được xếp hạng gồm 12 di tích cấp quốc gia và 44 di tích cấp tỉnh.
Bên cạnh đó, trên địa bàn tỉnh còn có các khu, điểm du lịch phục vụ du khách đến tham quan, vui chơi giải trí, ăn uống, nghỉ dưỡng cuối tuần và những ngày lễ, Tết như Khu du lịch Lạc cảnh Đại Nam Văn hiến, Phương Nam Resort, Du lịch xanh Dìn Ký, Công viên nghỉ dưỡng Mắt xanh, Sài Gòn Park Resort, Du lịch sinh thái Hồ Nam, Du lịch Thuỷ Châu,... hay những điểm phục vụ du khách tham quan kết hợp mua sắm như Trung tâm Minh Sáng Plaza, sơn mài Định Hoà hoặc du lịch thể thao cao cấp phục vụ du khách đánh golf như Sân golf Sông Bé, Sân golf Phú Mỹ, Sân golf MêKông Villas…
Du khách tham quan vườn trái cây sinh thái tại TX.Thuận An
Với những tiềm năng, thế mạnh kể trên cùng xu hướng phát triển du lịch Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, Bình Dương đã bước đầu phát triển loại hình du lịch sinh thái thương hiệu "Miệt vườn Lái Thiêu"; du lịch tham quan làng nghề truyền thống sơn mài, gốm sứ, điêu khắc gỗ, mây tre lá; du lịch văn hóa lịch sử; du lịch nghỉ dưỡng cuối tuần, du lịch thể thao cao cấp… Trên địa bàn tỉnh có 245 đơn vị kinh doanh khách sạn, nhà nghỉ, trong đó có 37 khách sạn xếp hạng từ 1 đến 5 sao. Hệ thống khách sạn, nhà nghỉ này đã góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ lưu trú, đáp ứng nhu cầu của các hội nghị, hội thảo quốc tế. Theo báo cáo của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, năm 2018, Bình Dương có khoảng 4,75 triệu lượt khách du lịch; doanh thu từ du lịch đạt 1.360 tỷ đồng. Tốc độ tăng trưởng bình quân tổng lượt khách giai đoạn 2014-2018 là 2,07%; tổng doanh thu tăng bình quân 4,24%.
Cần tạo ra điểm nhấn du lịch
Mặc dù tiềm năng du lịch của Bình Dương rất lớn, tuy nhiên trong những năm qua, ngành Du lịch Bình Dương phát triển chưa tương xứng. Sản phẩm du lịch chưa thực sự hấp dẫn và chưa tạo được sự khác biệt, khả năng cạnh tranh chưa cao, đóng góp cho kinh tế còn rất thấp.
Với mong muốn nhận được ý kiến đóng góp của các nhà quản lý, nhà khoa học, nhà nghiên cứu, các chuyên gia về du lịch và các doanh nghiệp giúp tỉnh phát huy những tiềm năng, thế mạnh du lịch, Bình Dương đã tổ chức Hội thảo khoa học "Du lịch Bình Dương: Nâng cao sức cạnh tranh, hướng đến phát triển bền vững". Phát biểu tại hội thảo, ông Đặng Minh Hưng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh, tìm ra hướng đi mới giúp du lịch Bình Dương phát triển, để ngành Du lịch có thể trở thành một bộ phận quan trọng và có vị trí xứng đáng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh luôn là vấn đề được lãnh đạo Bình Dương quan tâm. Định hướng phát triển đến năm 2020, tỉnh Bình Dương xác định xây dựng ngành Du lịch trở thành ngành kinh tế có đóng góp ngày càng quan trọng vào tăng trưởng kinh tế.
Hướng đến sự phát triển bền vững là một quá trình lâu dài, từ xây dựng hình ảnh, đầu tư các địa điểm du lịch, loại hình du lịch… theo một lộ trình phù hợp. Để làm được điều đó, theo các chuyên gia, Bình Dương cần tập trung đầu tư cho nhóm du lịch để tạo điểm nhấn như du lịch sinh thái, du lịch làng nghề truyền thống… và không dàn trải nguồn vốn.
Song song đó, việc quảng bá hình ảnh mang ấn tượng riêng về văn hóa, truyền thống, con người Bình Dương là rất quan trọng. Một Bình Dương rất riêng, con người gần gũi, thân thiện, đường phố, các khu du lịch sạch sẽ, các điểm phục vụ du lịch tận tình, không "chặt chém" sẽ tạo ra ấn tượng tốt với du khách. Do đó tỉnh cần tuyên truyền, vận động sự chung tay góp sức của nhân dân, các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trên toàn tỉnh để xây dựng hình ảnh đẹp về Bình Dương.
Xây dựng hình ảnh con người Bình Dương gần gũi, thân thiện, phục vụ du lịch tận tình. Ảnh: Thiên Lý
Ngoài các biện pháp quảng bá du lịch đang được áp dụng, tỉnh nên tăng cường quảng bá trên mạng xã hội, làm các video clip quảng bá các địa danh, thắng cảnh, món ăn…, đầu tư các tour du lịch truyền thống làng nghề để thu hút khách, đặc biệt là khách nước ngoài. Tỉnh cũng cần có chính sách và cơ chế xã hội hóa các hoạt động hỗ trợ du lịch như nhà hàng, khách sạn, các dịch vụ ăn uống… góp phần thúc đẩy du lịch phát triển.
Về lâu dài, theo ông Nguyễn Quý Phương - Vụ trưởng Vụ Lữ hành, Tổng cục Du lịch, Bình Dương cần quản lý chặt chẽ và hiệu quả các điểm đến để tạo ra sản phẩm chất lượng, bền vững; kêu gọi đầu tư hoàn thiện hệ thống hạ tầng cơ sở vật chất ở các điểm du lịch; chuyên nghiệp hóa các dịch vụ du lịch tại các điểm đến; nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ hướng dẫn viên, thuyết minh viên; đảm bảo an toàn cho du khách. Đặc biệt cần đẩy mạnh liên kết phát triển du lịch (liên kết đào tạo nguồn nhân lực, liên kết phát triển tour, tuyến du lịch, liên kết xúc tiến quảng bá) giữa địa phương với TP.Hồ Chí Minh và các tỉnh vùng Đông, Tây Nam bộ nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch của tỉnh và khu vực, hướng đến phát triển du lịch bền vững.