Theo thông tư 84 năm 2008 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN), trong hồ sơ giảm trừ gia cảnh, các giấy tờ chứng minh người phụ thuộc phải có chứng thực. Thủ tục này gây không ít khó khăn cho người nộp thuế. Có người nuôi cha mẹ già ở quê, phải từ Hà Nội về tận quê xa hàng trăm cây số để chính quyền ở đó xác nhận là cha mẹ không có thu nhập và đã quá tuổi lao động, rồi chứng thực bản sao giấy CMND của cha mẹ.
Theo Thông tư 84, có hai cách chứng minh người phụ thuộc là nếu không chứng thực thì người nộp thuế sẽ xuất trình cho cơ quan thuế giấy tờ gốc khi nộp hồ sơ. Bằng cách này, cơ quan chi trả có thể thay mặt cơ quan thuế xác nhận bản gốc đó. Nhiều ý kiến cho cách làm này có thể giảm thời gian cho người nộp thuế. Vì thực hiện nghĩa vụ thuế thì cần để người dân tự khai tự nộp và tự chịu trách nhiệm với những gì mà mình kê khai như luật quản lý thuế đã quy định.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết Bộ và Tổng cục Thuế đang tập hợp báo cáo từ các địa phương để giải quyết kịp thời những vướng mắc. Trong tuần tới, Bộ Tài chính sẽ yêu cầu các cục thuế giao ban hàng tuần, hàng tháng với Bộ về công tác triển khai luật thuế này.
Về thủ tục kê khai giảm trừ gia cảnh, ông Tuấn thừa nhận là có tình trạng mỗi nơi hướng dẫn một kiểu gây khó khăn cho người nộp thuế. Thực tế là nếu anh A nhận nuôi mẹ thì chỉ cần có giấy khai sinh và chứng nhận địa phương là mẹ anh A không có thu nhập quá 500.000 đồng/tháng. Nếu không có giấy khai sinh thì có thể thay bằng hộ khẩu, chỉ cần một loại giấy tờ, miễn là chứng minh được quan hệ giữa người nộp thuế và người phụ thuộc.
Liên quan đến việc chứng thực các bản sao giấy tờ trong hồ sơ giảm trừ gia cảnh gây nhiều phiền hà cho người nộp thuế, ông Tuấn hứa: 1-2 ngày nữa sẽ có công văn hướng dẫn. Trước mắt, trong thời gian ba tháng đầu, không yêu cầu phải chứng thực các giấy tờ để đảm bảo triển khai luật một cách thuận lợi nhất cho người dân.
Chưa có mã số thuế cũng chỉ bị khấu trừ 10%
Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn cũng cho biết việc cấp mã số thuế hay không cấp mã số thuế không ảnh hưởng đến việc tính thuế đối với người lao động từ tiền lương, tiền công. Sẽ không tái diễn tình trạng người dân phải xếp hàng từ 3 giờ sáng để nộp hồ sơ cấp mã số thuế như trường hợp ở Cục Thuế TP Hà Nội một tuần trước đây nữa. Theo Thông tư 84, đối với thu nhập không thường xuyên như viết sách, viết báo..., nếu có mã số thuế thì cơ quan thuế sẽ khấu trừ 10% thu nhập, còn không thì sẽ khấu trừ 20%. Tuy nhiên, Bộ đã kiến nghị Chính phủ chấp thuận ngay trong năm 2009 việc khấu trừ từ thu nhập không thường xuyên là 10% dù có mã số thuế hay chưa.
Ông Tuấn khẳng định cơ quan thuế có trách nhiệm tiếp nhận và cấp mã số thuế cho tất cả cá nhân. Năm 2009 là năm đầu tiên triển khai Luật Thuế TNCN nên sẽ không giới hạn thời hạn đăng ký thuế, cá nhân có thu nhập đến mức chịu thuế có thể đến cơ quan thuế đăng ký để được cấp mã số thuế. Thời hạn nộp hồ sơ đối với các trường hợp đã đăng ký giảm trừ gia cảnh từ đầu năm 2009 là ngày 30-6-2009. Các trường hợp đăng ký giảm trừ gia cảnh sau ngày 30-1-2009 cũng có khoảng ba tháng kể từ ngày đăng ký để hoàn thiện hồ sơ. Với những cá nhân đã đăng ký nhưng thuộc các trường hợp đặc biệt chưa được hướng dẫn sẽ được bổ sung hồ sơ sau. Trong khoảng thời gian chờ hoàn thiện hồ sơ, người nộp thuế vẫn được tính giảm trừ gia cảnh cho mình và người phụ thuộc.
Lê Thanh
(Theo báo Pháp luật TP.HCM)