Dự hội nghị
có Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, Phó Chủ tịch nước
Đặng Thị Ngọc Thịnh, lãnh đạo các Bộ, ngành và 63 tỉnh, thành phố tại các điểm
cầu truyền hình trực tuyến.
Tại điểm cầu
Bình Dương tham dự có ông Trần Văn Nam - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy,
Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh; ông Trần Thanh Liêm - Phó Bí thư Tỉnh ủy,
Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo các sở, ban, ngành, địa phương.
Toàn cảnh tại điểm cầu Bình Dương
Báo cáo của
Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại hội nghị cho thấy, giải ngân 9 tháng đầu năm 2019 ước
đạt 192.136 tỷ đồng, bằng 45,17% so với kế hoạch Quốc hội giao và bằng 49,14%
so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn cùng kỳ năm 2018, trong đó,
giải ngân vốn trái phiếu Chính phủ và ODA đều đạt thấp.
Có 7 Bộ,
ngành và 14 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 70%, trong đó 4 Bộ, ngành và
4 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 80%. Nhiều Bộ, cơ quan Trung ương và địa
phương có tỷ lệ giải ngân vốn dưới mức bình quân chung, có 31 Bộ, cơ quan Trung
ương và 19 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 50%, trong đó, 17 Bộ, cơ quan
Trung ương và 01 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 30%.
Nhìn chung,
thực trạng giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công 9 tháng năm 2019 cơ bản tương tự
như các năm trước, tỷ lệ giải ngân những tháng đầu năm thấp, xu hướng tăng mạnh
trong những tháng cuối năm. Bên cạnh nguyên nhân do tâm lý ngại giải ngân nhiều
lần, ngại làm thủ tục thanh quyết toán vốn nhiều lần của cả chủ đầu tư, ban quản
lý dự án và cả nhà thầu, chủ yếu thực hiện vào thời điểm kết thúc năm, thì xu
hướng giải ngân tăng dần vào cuối năm còn do nguyên nhân cơ bản về tính chất đặc
thù của chi đầu tư so với chi thường xuyên.
Theo tổng hợp
của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, một số nguyên nhân của tình trạng chậm giải ngân gồm
một số vướng mắc về thể chế, pháp luật đầu tư công. Một số quy định sau một thời
gian thực hiện bộc lộ nhiều hạn chế như quyết định đầu tư phải trước 31/10 năm
trước, tiết kiệm 10% trên tổng mức đầu tư, cho phép giải ngân vốn 2 năm, bãi bỏ
quy định Thường trực HĐND được ủy quyền... cần được tháo gỡ.
Việc thực hiện
các quy định của Luật Đất đai, Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu, Luật Bảo vệ tài
nguyên môi trường... còn nhiều lúng túng, mất nhiều thời gian trong công tác giải
phóng mặt bằng, còn một số vướng mắc về khiếu kiện đất đai; thủ tục phê duyệt
thiết kế, dự toán công trình, lựa chọn nhà thầu kéo dài...
Công tác lập
kế hoạch chưa sát với thực tế và khả năng giao vốn, khả năng giải ngân vốn dẫn
đến không phân bổ được hết số vốn kế hoạch. Công tác giao kế hoạch chậm, chưa
phù hợp với yêu cầu tiến độ các dự án. Các cấp, các ngành chưa thực sự vào cuộc,
vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao, chưa rõ nét.
Nguyên nhân
giải ngân chậm nguồn vốn ODA có nhiều đặc thù, nhiều dự án phải thực hiện điều
chỉnh hiệp định vay mặc dù dự án đã có khối lượng hoàn thành nhưng không thể giải
ngân; công tác chuẩn bị đầu tư, chuẩn bị dự án còn tồn tại bất cập, dẫn tới
tính sẵn sàng của dự án thấp; một số dự án không được bố trí vốn đối ứng đầy đủ,
kịp thời đã ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ, giải ngân vốn nước ngoài.
Kết luận hội
nghị, Thủ tướng thống nhất cao với quan điểm chỉ đạo là tập trung thực hiện đồng
bộ, quyết liệt các giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư
công, coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm cấp bách của các cấp, các ngành,
từng cơ quan, đơn vị liên quan từ nay đến
cuối năm 2019 và trong năm 2020, năm cuối kế hoạch đầu tư công trung hạn là
2016-2020. Thủ tướng đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các Bộ, ngành có tổng vốn đầu
tư công được giao lớn đồng thời lưu ý, vốn thiếu và ít nên phải được giải ngân
hiệu quả, kịp thời. Các Bộ, ngành, địa phương nhận thức sâu sắc, thấm nhuần tư
tưởng chỉ đạo này. Phải kỷ luật kịp thời nghiêm minh đối với những vi phạm, làm
chậm, kém hiệu quả, lợi ích nhóm, tham nhũng, lãng phí trong công tác đầu tư
xây dựng cơ bản. Xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân không biết làm việc, hoặc cố
tình cản trở, gây khó khăn, làm chậm tiến độ được giao.
Vai trò của
người đứng đầu rất quan trọng, có ý nghĩa quyết định, Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch
UBND cấp tỉnh, các Bộ trưởng, trưởng ngành,
các đơn vị phục vụ đầu tư xây dựng cơ bản chịu trách nhiệm toàn diện trước
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc chỉ đạo thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ,
các giải pháp thực hiện giải ngân vốn đầu tư công, nỗ lực phấn đấu tối đa để giải
ngân hết số vốn kế hoạch theo đúng tinh thần Nghị quyết 01 đã đề ra.